Op naar 2021

Zullen we dit jaar snel achter ons laten. Zeker; het was een jaar vol zorgen, grote en kleine, dichtbij en verweg, alleen over ons gezin en over heel Nederland. Waren het kraamtranen of tranen vol verdriet. Het verschil weet ik niet precies. Een emotioneel jaar. Maar voor ons ook een prachtig jaar, we zijn pappa en mamma geworden van een gezond kereltje.
Hoe om te gaan met al die verschillende emoties? Lastig, erover praten met anderen en soms ook juist even alleen op de bank zitten - helemaal niks - of met een fijn tijdschrift. Energie opdoen, omdat dat niet altijd meer kan zoals je wilt. En toen las ik opeens extra veel over emoties. 
Een artikel over Marc Brackett. Hij maakte een 'mood meter', de gevoelsmeter. Hierin staan alle gevoelens beschreven die je kunt hebben. In het diagram staan ze uitgelijnd naar prettig - onprettig en veel energie - weinig energie. We flipperen vaak maar wat, is het niet fijner als je beter kunt omschrijven waar je bent en waar je heen wilt gaan? Hoe krijg ik meer energie? Is vooral mijn persoonlijke vraag.
Bij het vergroten van je emotionele intelligentie kun je dat soort vragen makkelijker en sneller beantwoorden, omdat je meer inzicht hebt in je emoties. Vul in het schema in hoe je je voelt, je ziet direct waar je ongeveer staat in het 'emotielandschap' - en waar wil je dan naartoe? Door je inzicht hierin te vergroten, gaat dat steeds makkelijker. Elke dag even voor gaan zitten, invullen en zo word je steeds beter in herkennen, labellen en reguleren van emoties. Zowel voor kinderen als volwassenen goed te doen.
Dat is een goed voornemen! Een mooi uiteinde gewenst en alle goeds voor het nieuwe jaar!

Kiekeboe

 Hier ben ik! Verstoppertje spelen, schaterlachen als ik mijn handen voor mijn gezicht weg haal. Nog een keer! Nog een keer! Achter een kussen op de bank, en... kiekeboe - we lachen allebei. Lekker weggedoken in ons eigen coconnetje, even niet denken aan de onzekere tijden buiten. Ik denk weleens, wanneer zouden we weer terug gaan naar normaal? Wanneer kan onze kleine je 'zomaar' een knuffel geven? Ik merk dat ik er soms gestrest van raak, en zie dit ook bij ouders om mij heen. Laten we dat wel of niet aan onze kinderen merken?  Is het verstandig om je kinderen te laten delen in jouw negatieve gevoelens? Of moet ik de vraag andersom stellen: Is het verstandig om verstoppertje te (blijven) spelen? Niets te laten merken van je gevoelens?
Onderzoek wijst uit dat kinderen heel snel doorhebben dat er iets aan de hand is, we zijn dus niet zo goed in het verstoppen van onze gevoelens. Kinderen worden er onzeker en zenuwachtig van als ze merken dat er iets aan de hand is, en wij als volwassene(n) dit proberen te verbergen. Kinderen krijgen hier juist meer stress van, voelen zich minder met hun ouders verbonden en meer op zichzelf (: ze voelen zich eenzamer). 
Verstoppertje spelen werkt dus niet, maar hoe pak je het goed aan? Probeer, aangepast naar de leeftijd van je kind, te vertellen hoe je je voelt. Zeg het rustig en begrijpelijk, zo geef je je kind de ruimte om te reageren en een gesprekje te beginnen over jouw gevoel, zijn/haar gevoel en hoe je hiermee om kunt gaan. Zo leer je je kind direct dat het wegstoppen van gevoelens/emoties niet hoeft. Van die manier van verstoppertje spelen wordt namelijk niemand beter.

Vrij naar VolgensPont, Ouders van Nu 13/2020

Gebaar je mee?

Dit is het gebaar voor mamma, dit is het gebaar voor pappa; dit betekent drinken, dit betekent plassen. Dankjewel en alsjeblieft. Al eerder volgde ik bij Kentalis een cursus 'Nederlands ondersteund met gebaren'. Zo kan ik in mijn werk snel en makkelijk visueel maken wat ik zeg. Stop (gebaar) we zijn klaar (gebaar). Zowel praten als het gebaar maken, zo kan het kind informatie sneller oppakken, want de informatie wordt zowel verbaal als non-verbaal aangeboden. Vanuit wetenschappelijk onderzoek aan de Radboud Universiteit blijkt dat gebaren de taalontwikkeling stimuleren. Het kind kan snel(ler) begrijpen en ook terug praten. De wereld wordt wat beter te begrijpen.

Onze kleine man, nu vier maanden oud, is druk bezig om de wereld te begrijpen, om duidelijk te maken wat hij wil aan ons. Veel huuuu, hoooo, hihi. Ik probeer hem te begrijpen, maar kijk hem vaak niet begrijpend aan. Ik praat met hem en gebaar: kom je? (gebaar twee uitstekende handen). Mamma (twee keer op je wang tikken met vlakke hand). Hij kijkt aandachtig. Hij speelt lekker in de box, begint dan te roepen, huuuu huuuu - ik loop naar de box toe en vraag wat er is - hij strekt zijn armpjes naar mij uit. Kom je? Hij vraagt het zomaar, zonder iets te zeggen! Ik ben benieuwd wanneer hij (gebarend) antwoord geeft!

Zelf ook oefenen? Op youtube staan veel filmpjes waarin gebaren voor worden gedaan; gratis te downloaden zijn de kindergebaren app en de gebarenwoordenboek app van het Nederlands Gebaren Centrum. 

Gebaren in liedjes; veel herhaling en het spelelement worden nog sneller opgepakt door je kind.

Ontwikkeling en opvoeding

Weer de trap op, de slapkamer in; dikke tranen, brullen. Ik wil niet slapen. Geruststellen, muziekje aan en naar beneden. Maar, ik hoor hem alweer. De trap op, speentje geven, terug naar beneden. 's Nachts, slapend bij ons op de kamer, gaat het verder. Speentje erin, lieve rustige woordjes, een liedje zingen; het wil allemaal even niet. De dag erop wrijf ik de slaap uit mijn ogen tijdens de intervisie. We bespreken verschillende (wetenschappelijke) artikelen uit vakbladen waarbij opeens mijn oren wijd open staan als een collega een artikel bespreekt over pedagogiek en antropologie. "... acht uur achter elkaar doorslapen, in een eigen bedje, in een aparte kamer, cultureel gezien een uitzondering is ..." . Ho, wacht even, dat "onze zoon niet sliep zoals wij wilden dat hij sliep, betekende niet dat er iets mis was met hem; het betekende gewoon dat hij nog niet klaar was om gesocialiseerd te worden in onze culturele manier van slapen." Meer kijken naar vanuit welke blik, welk denken de pedagogische praktijk is opgebouwd. Zien we het individuele kind, de ouders, en de maatschappelijke processen? Is dat normaal wel zo normaal.

Ik sta er nu bewust bij stil. De verwachting die wij hebben, de maatschappelijke norm. Is ons kind er klaar voor? Hoe kunnen wij hem hier wel bij helpen? Ook in mijn werk, de ander als perspectief te nemen. Vanuit de context van het gezin kijken, dat als perspectief te nemen. Leg eens uit, geef maar aan, en hoe kunnen we er voor jou passend mee omgaan?

Oja, er was een onweersbui gisterenavond, misschien was dat wel even heel spannend. Morgen proberen we het weer opnieuw, kom maar - een extra dikke knuffel van mij voor jou.

Is dit goed, doe ik het goede

Daar is hij, onze kleine man. Wat een klein wonder. Als vanzelf ontfermen we ons over hem. Zo mooi, zo klein, eigenlijk niet te beschrijven hoe blij we met hem zijn! Helaas zitten we wel nog even in het ziekenhuis, krijgen advies en tips over verschonen, slapen, verzorgen, eten, opvoeden. Van de één zus, van de ander zo, dit werkt goed. Dat mag niet (meer), zo is gevaarlijk, dat kan je beter ....

Thuis krijg je opnieuw advies, de kraamverzorgster, verloskundige, huisarts, consultatiebureau jeugdarts, fysiotherapeuten maar natuurlijk ook familie, vrienden, buren, etcetera. We kijken elkaar aan, volgens ons is er geen onderwerp waar zóveel verschillende uiteenlopende (wetenschappelijke) onderzoeken, adviezen, tips en meningen over zijn als het onderwerp "baby's". Wat is goed? Doen we het goede?

Soms weten we het even niet, vragen het aan ons kindje, wat is er aan de hand? 

Daar zit het hem misschien wel in, de baby kan het nog niet uitleggen, zodat wij het kunnen begrijpen. Dat duurt nog even. Dan kan het kind duidelijk maken wat er aan de hand is, en kunnen wij begrijpen. Maar wat dan? In het NVO vakblad las ik een mooi artikel hierover: afstemmen. het belangrijkste is dat je probeert je kind te begrijpen. Begrip voor de (on)mogelijkheden van je kleine, ingaan op signalen van het kindje. Doe wat goed voelt voor jou als ouder, en voor jullie als (kersverse) ouders!

Is het een skippybal?

Wat heb jij ingeslikt? Nu met verlof en kan ik het niet (meer) verbergen, niet dat ik dat zou willen. Maar eerst zag je met een (winter)jas eroverheen nog niet echt veel van mijn buik... Rond en gezond, gelukkig wel. Vanaf 03-08-20 weer aan het werk!
Ik probeer me een beetje af te sluiten van alle nare berichten uit de rest van de wereld. Met bellen en appen contact houden met anderen, van de zon genieten en bewegen. Hoe dit te blijven doen met kinderen?

- Belangrijk is om vragen die kinderen hebben over corona zo goed mogelijk in kindertaal te beantwoorden. Eerlijk, maar ook positief. Geef ook aan als je het antwoord niet weet. Dokters zijn hard aan het werk en op zoek naar een oplossing.
- Probeer kinderen maximaal 1x per dag te betrekken bij nieuws over corona (bijvoorbeeld het Jeugdjournaal), elke update horen kan erg ongerust maken.

- Maak elke dag een (globaal) schema van wat jullie die dag gaan doen, wat school activiteiten, wat beweeg activiteiten, wat speel activiteiten, en bijvoorbeeld wat eten maken activiteiten (lekker samen bakken).
- Bedenk challenges om te doen, via youtube (gym challenges) of zappsport ideeën op doen, of wat dacht je van de changemaker challenge (oplossing plastic vervuiling).
- Spreek met vriendjes / vriendinnetjes af te kletsen bij het raam, dan kunnen ze elkaar toch zien.
- Schrijf een brief, maak een tekening, stuur een kaart voor familie / vriendjes. Een leuke verrassing met de post.
- Verschillende apps (houseparty, samen videobellen ; boardgame arena, samen bordspel spelen) maken het elkaar zien via beeld net wat leuker!

Succes en veel plezier, geniet ook van het elkaar zoveel zien en dichtbij je gezin zijn.
Voor mij nog eventjes heel dichtbij, zometeen met z'n drietjes!

Corona, hoe leg ik dat uit?

Het gonst overal, Corona op televisie, op de radio, in gesprekken tussen volwassenen. Kinderen zien en horen dat volwassenen gespannen zijn. Wanneer kinderen schrikken of ongerust zijn, kijken zij naar het gezicht van een vertrouwde volwassene. Wat dat gezicht uitstraalt, bepaalt of het kind angstig blijft of gerustgesteld wordt.
Jonge kinderen zien de wereld met zichzelf als middelpunt. Hierdoor betrekken ze situaties snel op zichzelf, is een volwassene boos of ernstig, dan heb ik iets verkeerd gedaan. Zij denken snel dat als een volwassene boos of ernstig is, dat het hun schuld is. Houdt dit in gedachten wanneer je kinderen uitleg geeft. Bedenk dat wanneer jonge kinderen worden voorgelicht in groepsverband, de kans groot is dat zij niet precies begrijpen wat er wordt gezegd, maar wel aan alles merken dat er ‘iets’ aan de hand is, dat volwassenen erg ongerust maakt. Het effect van voorlichting is dan niet geruststellend, maar verhoogt juist de angst. Bespreek het individueel of in een klein groepje met hen.

Geef je kind(eren) de kans om hun zorgen te uiten. Pas op voor ‘de wet  van de dubbele bescherming’. Kinderen kunnen heel goed aanvoelen dat bepaalde thema’s moeilijk zijn voor ouders en beginnen er daarom niet over. Of ze doen alsof ze er niet mee bezig zijn. Ouders denken er goed aan te doen hun kinderen niet te belasten met iets waarvan ze denken dat het niet voor ze speelt. Zo houd je elkaar goed bedoeld voor de gek. 

Wees alert op tekenen dat je kind met vragen of zorgen zit over het Corona virus. Laat merken dat zij die vragen mogen stellen en zorgen mogen uiten. Probeer dan in concrete taal, die past bij het kind, eerlijk op die vragen antwoord te geven. Wanneer je het antwoord niet weet, hoef je niet te doen alsof. Wel is het fijn om iets toe te voegen als: "dat weet ik niet, maar gelukkig zijn er knappe dokters die hard werken om dit uit te zoeken." Check altijd of je uitleg is begrepen. Soms denk je dat je het prima hebt uitgelegd, maar zijn je woorden anders begrepen dan ze bedoeld waren. Probeer op een speelse manier, zonder te gaan ‘overhoren’, uit te vinden wat je kind begrepen heeft.

Je bent zelf als ouder thuis, waarom? Zeg iets als: ‘Onze burgemeesters en ministers willen dat dit virus gauw weer weggaat. Daarom willen ze zorgen dat het virus niet te makkelijk van de een op de ander kan overspringen. Daarom gaan veel papa’s en mama’s niet naar hun werk, waar ze veel andere mensen zien en gaan kinderen een tijdje niet naar school.’ 

Kinderen mogen weten dat er iets ergs aan de hand is, maar het mag niet hún probleem worden. Zij hebben er recht op zich beschermd te voelen door volwassenen: hun ouders, hun leerkrachten, hun zusters en dokters, hun burgemeesters, hun ministers, hun koning, en, als zij geloven: hun God.

Als kinderen toch al erg angstig zijn, moet je ze dan niet beschermen tegen deze informatie? Nee. Juist die kinderen voelen heel goed aan dat volwassenen bezorgd zijn. Bevestig bij angstige kinderen dat er iets aan de hand is, waar we allemaal ongerust van worden. Maar benadruk dat zij erop kunnen vertrouwen dat de volwassenen (zie hierboven: van ouders tot de koning, cq. God) het gaan oplossen.

Hoe leg je aan jonge kinderen uit wat het Corona virus is? Een uitleg kan zijn… ‘Er zijn kleine beestjes, nog veel kleiner dan een zandkorrel, die je niet kunt zien en die een ‘virus’ worden genoemd. Sommige virussen kunnen mensen ziek maken. Er is nu een nieuw virus, dat het Corona virus heet. Dit kan mensen ook ziek maken. Meestal een soort verkoudheid, die vanzelf weer over gaat, maar soms erger – dat je koorts krijgt of erg moet hoesten. Dan moeten mensen soms naar het ziekenhuis, waar goed voor ze wordt gezorgd. Als mensen erg oud zijn of als ze al andere ziektes hebben, kunnen ze er ook door dood gaan. Maar dat komt heel weinig voor. 

Het virus kan van de een op de ander overspringen. Als een ziek iemand moet hoesten, komt er spuug op zijn handen. Als je dan een ander een hand geeft, kan die het virus ook krijgen. Daarom moet je proberen in de binnenkant van je arm te hoesten en vaak je handen te wassen. Ook andere kinderen moet je niet teveel aanraken. Dus nu liever geen spelletjes spelen, waarbij je tegen elkaar aan komt. Beter spelletjes doen via je telefoon of computer.’

Extra tips voor het geven van uitleg aan kinderen 

- Luister actief. Leg je telefoon weg. Stel ook vragen aan je kind en maak hardop samenvattingen van wat je samen hebt besproken. Gebruik eventueel plaatjes en tekeningetjes. 

- Neem er de tijd voor. Sommigen dingen zijn moeilijk in een keer uit te leggen. Dat hoeft ook niet.

- Heb een open houding. Laat zien dat geen enkele vraag of opmerking ‘dom’ of ongepast is. 

- Wees bewust van je niet-verbale communicatie. Je lichaamshouding en gelaatsuitdrukking zegt meer dan je woorden. Ga dus niet alleen maar gerust stellen, wanneer je je niet gerust voelt. 

- Geef afgewogen informatie. Maak het niet alleen maar eng en negatief. Probeer er ook hoopvoller informatie naast te plaatsen.

Vrij naar: Praten_over_Corona_met_je_kind_1584374270.pdf

Samen luisteren

Wat kan helpen om weer rustig te worden? Zet een muziekje op, waar je blij van wordt, fijn gevoel van krijgt, je aan iets leuks herinnert. Bijzonder wat muziek kan doen. Het triggert onze emoties. 

Muziek is - wat de wetenschap noemt - een multisensorische stimulus: meerdere verschillende hersengebieden worden geactiveerd die globaal met verschillende functies geassocieerd worden zoals: geheugen, emoties, motoriek en/of het nemen van beslissingen en plannen, of te wel ‘uitvoerende’ functies genoemd. Uitvoerende functies (= executieve functies), zijn functies die elk mens, elke dag, nodig heeft en zonder veel moeite toepast. Muziek heeft invloed op allerlei van de boven genoemde functies. Zo wordt ons geheugen aangestuurd, emoties getoond, de drang om je te bewegen gestimuleerd en zelfs onze executieve functies worden geprikkeld. (vrij naar NVO lezing WIT werkgroep).

Muziek luisteren en muziek maken heeft een positieve ontwikkeling op de hersenen, ik krijg nu al de tip om muziek dichtbij mijn zwangere buik af te spelen. Straks kan dit de kleine troosten, omdat het de klanken herkent vanuit de eerst zo veilige en vertrouwde omgeving in de baarmoeder. Muziek kan veel meer dan we denken,,

Onder de douche

Hij wil niet, soms houdt hij wel twee weken lang vol. Niet willen douchen? En nu? Maar ook: ze vindt het zo fijn, de badkamer staat blank als ze klaar is met douche, bekers vol met water vliegen over het douchegordijn heen. Twee cliënten waarbij ouders een ander probleem ervaren rondom douchen, en de kinderen? Die hebben er geen probleem mee! Hoe pak ik dat nu aan? IK zie het als een probleem, mijn kind niet.
Ikzelf houd ook niet zo van douchen, ik ben dan ook altijd heel snel klaar, 3 kwartier het warme water over je rug laten stromen doe je mij geen plezier mee!
Allereerst is het belangrijk je kind, op een rustig moment (! - dus niet voor, tijdens of net na het douchen) te vragen waarom jij het belangrijk vindt, kijken waar het mee komt. Je kunt wat aanvullende uitleg geven. Zodat je zeker weet dat het kind begrijpt waarom het voor jou wel een probleem is. Ouders hadden bijvoorbeeld een filmpje laten zien van iemand die zich jaren lang niet had gewassen. Ouders lieten zien wat er gebeurde als het douchewater ook in je badkamerkastje ligt.
Vervolgens aangeven: dit vind ik dus niet fijn. Hoe gaan we dat samen oplossen? Wat gaan we wel doen?
Bijvoorbeeld vaste tijden voor douchen, zelf opruimen wat je nat maakt, gezellig maken onder de douche met wat speelgoed, muziek, etcetera. Samen kijken wat werkt!